Dwang & drang reductie

Uitgangspunten

‘Een patiënt die intensieve zorg nodig heeft laat je nooit alleen’. Dit is het breed gedragen uitgangspunt binnen de GGZ-sector en de politiek. De ambitie is verschoven van ‘minder separeren’, naar het ‘uitbannen van eenzame insluiting van patiënten’. Instellingen in de ggz mogen daarom vanaf 15 mei 2013 geen nieuwe separeer- en afzonderingskamers meer in gebruik nemen. Ggz-patiënten kunnen in de toekomst alleen nog worden ingesloten in een extra beveiligde kamer (EBK) in combinatie met intensieve zorg. Alle traditionele separeer en afzonderingsvoorzieningen worden op termijn buiten gebruik gesteld. In de nieuwe veldnorm voor ‘insluiting in de GGZ’ staan de bouwkundige voorwaarden beschreven waar een EBK aan moet voldoen. Het accent ligt op het creëren van een veilige en humane omgeving, als alternatief voor separatie.
Het bewustzijn groeit dat voor het verder terugdringen van dwang en vrijheidsbeperking een fundamenteel andere visie nodig is op hoe we omgaan met zeer ernstig ontregelde patiënten, de voorzieningen en expertise die daarvoor nodig zijn en de inbedding van deze intensieve en specialistische zorg in de zorgketen. Nieuwe concepten, zoals de High & Intensive Care (HIC) zijn volop in ontwikkeling. Hetzelfde geldt voor ruimtelijke alternatieven voor vrijheidsbeperking en verbeteringen van de kwaliteit van de fysieke omgeving op afdelingen zelf, door aandacht te besteden aan Healing Environment principes.

Veldnormen insluiting

Tegen deze achtergrond is de veldnorm ‘insluiting in de GGZ’ (TNO, 2013) ontwikkeld. Op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, samen met GGZ Nederland patiënten-, familieorganisaties en zorgaanbieders. Deze veldnorm beschrijft de bouwkundige randvoorwaarden waaraan ruimten voor insluiting in de GGZ moeten voldoen. De veldnorm heeft forse gevolgen voor de GGZ. Het betekent dat separatie- en afzonderingsruimten worden afgeschaft en plaats moeten maken voor intensieve zorg met 1-1 begeleiding in een veilige en humane omgeving. Ook voor afdelingen betekent dit een ware transformatie. Terugdringen van dwang en drang vergt actie op meerdere fronten, vooral in de sfeer van bejegening, attitude preventie en risico taxatie. De bouwkundige vormgeving en inrichting kan daarbij het verschil maken voor patiënten en personeel.

Kernwaarden insluiting: de basis van de veldnormen insluiting (EBK):

• Contact met patiënt herstellen en behouden: face-to-face contact en 24/7 fysieke nabijheid van personeel.
• Intensieve zorg moet mogelijk zijn: 1-1/2-1 begeleiding van patiënten, opschalen van zorg
• Betrekken van naasten van de patiënt bij de zorg
• Regie en autonomie herstellen
• Gastvrije en prettige sfeer, niet institutioneel en normaliserend
• Geen separeer en afzonderingsruimten meer
• Veilig voor patiënten en personeel

Voldoet uw afdeling?

Voldoet uw afdeling al aan de nieuwe standaard voor intensieve psychiatrische zorg en de veldnormen insluiting? OAZIS Onderzoek & Advies helpt u bij de omvorming van uw oude separeer- en afzonderingsruimten naar hedendaagse concepten zoals een HIC, al dan niet met een EBK. Ook kan OAZIS u helpen bij het optimaliseren van uw afdeling om dwang en drang verder te reduceren.

Meer informatie

Voor meer informatie over de veldnormen insluiting GGZ: 06 – 400 133 90 (Petra van der Schaaf) of info@oazis.nl